اسم الکتاب : خطوط اقتصاد اسلامى المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 65
مجازاتهاى متخلفان بيشتر است و اصولًا يك شكل خودكار به جريان اقتصادى مىدهد.
***
4- هدف مالكيّت
ديگر از ويژگيهاى مكتب اقاصدى اسلام كه آن را از همان گامهاى نخستين از
مكتبهاى شرق و غرب كه همه بدون استثناء ريشه ماترياليستى دارند جدا مىسازد، هدف
مالكيّت است.
در مكتبهاى ديگر هدف مالكيّت تنها يك سلسله مفاهمى محدود مادى است كه
كاربردشان مثل خود آنها محدود و يك بعدى است و هيچگاه در خدمت مفاهيم عاليتر قرار
نمىگيرد.
در مكتب اقتصادى اسلام مسأله مالكيّت و اهداف آن چهره كاملًا جديدى بخود
مىگيرد و اصول تازهاى بر آن حكومت مىكند مانند:
اصل من ابصر بها بصرته و من ابصر اليها اعمته: «كسى كه به «وسيله» آن بنگر او را بينا مىكند، و كسى كه بسوى آن- بعنوان يك هدف- بنگرد
نابينايش مىسازد»! (نهج البلاغه)
واصل «الدنيا متجر اولياء اللَّه ... دار غنى لمن تزود منها ... الدنيا مزرعة
الآخرة» (دنيا تجارتخانه اولياء خداست ... سراى بى
نيازى است براى آنها كه از آن زاد و توشه بر گيرند ...
مزرعه و كشتگاه سراى ديگر است آنرا در مسير يك زندگى متعالىتر سوق مىدهد.
مخصوصاً با توجّه به گفتارى كه روشن بينان بنىاسرائيل به استثمارگر بزرگ عصر
خود قارون، آن مرد گم كرده راه و متظاهر و بىمغز، گفتند و در قرآن آمده است اين
هدف مشخصتر مىشود:
آنها چهار اصل اساسى را كه قارون در مسأله هدف و ابعاد مالكيّت فراموش كرده
بود بياد او آوردند:
نخست اين كه در لابلاى تمام امكاناتى كه خدا بتو
عطا كرده سراى آخرت را جستجو كن كه گمشده تو مال و ثروت نيست، بلكه چيزى است كه به
وسيله آن مىتوانى به آن برسى، آن را بجوى كه گمشده اصلى تو آنست (وابتغ فيما آتاك اللَّه الدار الاخرة)
ديگر اين كه هر كس بهره و سهمى در اين مواهب خدا داد دارد تو سهم خويش را
فراموش مكن و سهم ديگران را كه در دست تو است بجاى سهم خود مگير (ولاتنس نصيبك من الدنيا)
سوم اين كه پايه اين جهان بر اساس
«احسان متقابل» است همانگونه كه خدا بتو نيكى كرده تو هم نيكى
كن كه اگر نيكيهاى خدا نبود تو مالك چيزى نبودى، همچنين فراموش نكن كه بدست آوردن
يك ثروت با كوشش فردى ممكن نيست بلكه فعاليتهاى اجتماعى دست بدست هم مىدهد: از
جادهها استفاده مىكنى، از امنيت بهره مىگيرى، از فعاليت بازار استفاده مىكنى،
از كار ديگران كمك مىگيرى،
اسم الکتاب : خطوط اقتصاد اسلامى المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 65