الگوى زنده‌

بسيارى از پيشوايان بزرگ اسلام براى تعميم و توسعه كار و تعظيم مقام كارگر شخصاً و با دست خويش كار مى‌كند آنهم كارهائى كه شايد امروز بسيارى از افراد آنرا دور از شأن خود مى‌پندارند و حقير و كوچك مى‌شمارند.

يكى از دوستان امام موسى بن جعفر عليه السلام او را مشغول كار در زمين كشاورزى خود ديد در حالى كه پاهايش در عرق فرو نشسته بود، تعجب كرد و پرسيد چرا زحمت اين كار را به دوش ديگران نمى‌گذاريد؟

امام فرمود: «پيامبر و اميرالمؤمنين و همه نياكانم با دست خويش كار مى‌كردند و اين برنامه همه پيامبران و رسولان و اوصياى آنها و همه بندگان صالح است.» [1]

و از آن عجيبتر اين كه در حالات بزرگ‌ترين شخصيتهاى اسلامى مى‌خوانيم كه قسمتى از كارهاى خانه را نيز شخصاً انجام مى‌دادند. «على عليه السلام براى منزل خويش هيزم از بيايان و آب از چاههاى اطراف مى‌آورد. و خانه را نظافت مى‌كرد، و فاطمه عليها السلام گندم را آسياب مى‌كرد و خمير مى‌نمود و نان مى‌پخت» [2]

پاسخ به يك سؤال‌

با توجّه به آنچه درباره اهميت كار گفته شد ممكن است اين سؤال براى بسيارى مطرح شود كه پس چرا پيشوايان دينى امروز به كارهاى توليدى همچون زراعت و مانند آن نمى‌پردازند تا الگوى دگران باشند ولى توجّه به اين نكته لازم است كه احترام فوق العاده‌اى كه اسلام براى كار با دست قائل شده مفهومش اين نيست كه كارهاى سازنده فكرى همچون تعليم و تربيت و رهبرى و راهنمائى مردم از ارزش و احترام فوق العاده‌اى كه اسلام براى كار با دست قائل شده مفهومش اين نيست كه كارهاى سازنده فكرى همچون تعليم و تربيت و رهبرى و راهنمائى مردم از ارزش و احترام فوق العاده بى‌بهره‌اند، تا افراد نا آگاه از اين موقعيت استفاده كرد و دانشمندان و استادان دانشگاه و نويسندگان و پيشوايان فكرى مردم را متهم به عدم انجام كار مثبت كنند.

بلكه به عكس هدف اصلى اين احترام فوق العاده براى كارگر، اين است كه هرگز نقش كارگر را در پيشرفت يك جامعه زنده فراموش نكنيم و مقام او را كم نشمريم.

وگرنه پيشوايان فكرى و مربيان يك جامعه قطع نظر از ارزشهاى انسانى، سهم بسيار مهمى در پيشبرد جنبه‌هاى مادى جامعه نيز دارند، زيرا آنها با پايه ريزى يك مجتمع صالح، دعوت به همبستگى، درستكارى، تعاون مى‌كنند، و تأثير غير مستقيم كوششهاى آنها (همانند تأثير غير مستقيم عمل يك طبيب ماهر و دلسوز در افزايش بازده اقتصادى كارگران) قابل انكار نيست.

[1]. ان رسول اللَّه صلى الله عليه و آله و اميرالمؤمنين و آبائى كلهم كانوا قد عملوا بايديهم و هو من عمل النبيين و المرسلين و الاوصياء و الصالحين. «وسائل الشيعه، ج 12، ص 23.».

[2]. كان اميرالمؤمنين يعتطب و بستقى و يكنس و كان فاطمه تطحن تعجن و تخبز. «وسائل الشيعه، ج 12، ص 24».