اسم الکتاب : خطوط اقتصاد اسلامى المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 101
فعاليتهاى غير مجاز اقتصادى در اسلام
نگاهى به انواع فعاليتهاى دهگانه توليدى و تجارى زير كه در اسلام ممنوع و حرام
است، دقّت و وسعت نظر اين مكتب را در تنظيم «يك برنامه اقتصادى سالم» و «كنترل رشد
سرمايه» نشان مىدهد.
اين مسأله بسيار مهم است كه بدانيم در مكتب اقتصادى اسلام، «مسائل انسانى و
مسائل اخلاقى» از «مسائل اقتصادى» جدانيست، بخلاف مكتبهاى اقتصادى شرق و غرب كه
همه آنها اقتصاد را به صورت يك امر اصيل و نهائى مىنگرند، و ديوار بلندى ميان
اقتصاد و مسائل انسانى و معنوى مىكشند.
بهمين دليل ديدگاه اسلام در تمام مراح با ديدگاه آن دو مكتب شرق و غرب متفاوت
است و بسيارى از فعاليّتهاى اقتصادى و درآمدها را كه اين دو مكتب حلال و مجاز
مىشمرند در اسلام ممنوع است.
نگاهى به چگونگى «فعاليتهاى مجاز اقتصادى» و فعاليتهاى غير مجاز در اسلام
روشنگر اين واقعيّت، و نيز روشنگر محدوديّتهاى فراوانى است كه اسلام در اين زمينه
قائل شده كه اثر مستقيمى روى جلوگيرى از تراكم
و تمركز ثروت دارد.
توجه به ده نوع معاملات عمده حرام كه ذيلًا آوردهايم بيانگر بسيار روشنى از اين واقعيّت
است:
1- خريد و فروش اشياء مضرة (اعم از اين كه
زيان جسمى داشته باشد و يا زيان اخلاقى و اجتماعى) در اسلام ممنوع است، مانند خريد و فروش موادّ مخدةر، اشياء نجس و آلوده و هر چيز كه سبب آلودگى جامعه گردد.
2- خريد و فروش آلات حرام مانند آلات
قمار و همچنين سكه و اسكناس تقلّبى و وارد ساختن آن در بازار ممنوع و حرام است.
تمام وسائلى كه انحصاراً در خدمت كارهاى نامشروع قرار مىگيرد هم توليدشان
حرام است و هم خريد و فروششان حرام.
3- خريد و فروش اجناس حلال كه مىدانيم از آنها در طريق ضرر و زيان جامعه (اعم از ضرر و
اسم الکتاب : خطوط اقتصاد اسلامى المؤلف : مكارم شيرازى، ناصر الجزء : 1 صفحة : 101