او سدّى كشيده‌اند، هيچ‌گاه نفوذى در آنها نخواهد داشت ( «انَّما سُلْطانُهُ عَلَى الَّذينَ يَتَوَلَّوْنَهُ ...؛ تسلّط او تنها بر كسانى است كه او را به سرپرستى خود برگزيده‌اند ....» [1]).

از آنچه گفته شد، بخوبى روشن مى‌شود كه شيطان نه يك مبدأ مستقل در برابر خداست و نه آفريننده شرور و آفات مى‌باشد، بلكه خود موجودى ضعيف و مخلوقى ناتوان از مخلوقات خدا حساب مى‌شود و اگر مى‌بينيم خداوند او را به حال خود واگذارده، براى اين است كه بندگان پاك خدا و پويندگان راه او نه تنها از وجود شيطان ضرر نمى‌برند، بلكه با مقاومت در برابر وسوسه‌هاى او روز به روز كاملتر و نيرومندتر و شايسته‌تر خواهند شد كه گفته‌اند: «همواره تكامل‌ها در درون تضادّها صورت مى‌گيرد».

امّا اعتقاد به خدا و جبرئيل و محمّد صلى الله عليه و آله و سلم هم به هيچ وجه با عقيده نصارى درباره «اقانيم ثلاثة»-/ اب، ابن و روح القدس-/ مشابهت ندارد؛ ما خدا را تنها معبود و آفريدگار يكتا و خالق يگانه سراسر جهان هستى مى‌دانيم و غير از او حتّى حضرت محمّد صلى الله عليه و آله و سلم و جبرئيل و ساير پيامبران و فرشتگان را مخلوق و آفريده او مى‌دانيم كه از خود هيچ‌گونه اختيارى در اين جهان پهناور هستى ندارند؛ همه بنده او هستند و همه سر بر فرمان او دارند. جبرئيل پيك وحى او و محمّد صلى الله عليه و آله و سلم بنده و فرستاده و برگزيده اوست. قرآن مجيد كه مدرك اصيل تمام عقايد ماست اين حقيقت را آشكارا در بسيارى از آيات بيان كرده است و هرگونه عبارتى كه بوى الوهيّت پيامبر يا جبرئيل‌

بدهد بشدّت از طرف اسلام مردود خواهد شد.

[1]. سوره نحل، آيه 100.