8- چگونه حوادث آينده در پيشگاه خدا حاضر است؟

سؤال‌

شما در بحث «خداشناسى» درباره علم خدا مى‌گوييد: «خداوند به تمام حوادث آينده و گذشته و حال، بطور يكسان داناست و هيچ موضوعى از علم او پنهان نيست و علم او نسبت به همه اين حوادث «علم حضورى» است، يعنى تمام حوادث و پديده‌ها در پيشگاه او حضور دارند و ميان او و حوادث گذشته و آينده و حال، مطلقاً حجابى وجود ندارد».

اين سخن نسبت به حوادث گذشته و حال قابل قبول است، ولى نسبت به حوادث آينده مشكل به نظر مى‌رسد؛ زيرا چيزى كه هنوز واقع نشده و وجود پيدا نكرده، چگونه مى‌تواند در پيشگاه خداوند حاضر باشد؟

پاسخ‌

كليد حلّ اين مشكل و مشكلاتى مشابه آن، در بحث‌هاى خداشناسى بيان شده است. گذشته و آينده و حال، مفاهيمى است كه ساخته فكر و وجود محدود بشر است؛ زيرا: وجود ما هم از نظر «زمان» و هم از نظر مكان «مكان» محدود است، يعنى: ما در نقطه مشخصى از زمان و مكان قرار گرفته‌ايم. محدود بودن وجود ما از نظر مكان، مفاهيم «دور و نزديك» را براى ما به وجود آورده، آيا اگر وجود ما