و مال و عِرض انسان در برابر دشمنان متعصّب و لجوج به خطر مى‌افتد، بى‌آن‌كه نتيجه‌اى داشته باشد، در چنين مواردى نبايد بيهوده افراد را به خطر انداخت و نيروها را از دست داد؛ بلكه بايد آن را براى مواقع لزوم حفظ كرد، به همين دليل در حديث معروف امام صادق عليه السلام مى‌خوانيم: «التَّقِيَّةُ تُرْسُ الْمُؤمِنِ؛ تقيّه سپر دفاعى مؤمن است». [1]

تعبير به «تُرس» (سپر) تعبير لطيفى است كه نشان مى‌دهد تقيّه يك وسيله دفاعى در مقابل دشمنان است.

داستان تقيّه كردن «عمّار ياسر» در برابر مشركان و صحّه نهادن بر آن از سوى پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله معروف است. [2]

استتار سربازان و سلاح‌ها در ميدان‌هاى جنگ، مخفى نگهداشتن اسرار جنگى و غير آن از دشمنان و امثال اينها، همه نوعى تقيّه در زندگى انسان‌ها محسوب مى‌شود؛ و در مجموع، تقيّه يعنى «كتمان» در جايى كه اظهار كردن موجب خطر و ضررى است بى آن‌كه فايده‌اى در بر داشته باشد. اين يك حكم عقلى و شرعى است كه نه تنها شيعه بلكه همه مسلمين جهان بلكه همه عقلاى عالم، در موارد لزوم به آن عمل مى‌كنند.

با اين حال شگفت‌آور است كه بعضى اعتقاد به تقيّه را مخصوص شيعه و پيروان مكتب اهل بيت دانسته و آن را به صورت يكى از ايرادهاى عمده بر آنها درآورده‌اند، در حالى كه مسأله روشنى است، هم ريشه در

[1]. وسائل، جلد 11، صفحه 461، حديث 6، باب 24. در بعضى از احاديث تعبير «تُرْسُ اللَّهِ فِى الارْضِ؛ سپر الهى در زمين» شده است‌

[2]. اين حديث را بسيارى از مفسّران و مورّخان و ارباب حديث، در كتاب‌هاى معروف خود آورده‌اند از جمله واحدى در اسباب النّزول، طبرى، قرطبى، زمخشرى، فخر رازى، بيضاوى و نيشابورى هر كدام در تفسير خود (ذيل آيه 106 نحل) آورده‌اند