مرحوم علّامه مجلسى رحمه الله علّت صلح را از زبان امام حسن عليه السلام چنين بيان مى‌كند:

«فَتَرَكْتُهُ لِصَلاحِ الْامَّةِ وَحِقْنِ دِمائِها

؛ صلح من با معاويه فقط به خاطر حفظ خون مسلمانان بود». [1]

هر چند پس از برقرارى صلح زخم زبانها به امام زدند، و حتّى نامردى مردمى كه امام را مجبور به صلح نمودند به اشكال مختلف به امام اعتراض مى‌كردند، و لذا امام مجتبى عليه السلام سالهاى دردناكى را پشت سر گذاشت، ولى صلح آن حضرت اثر عميقى در مردم گذاشت، و زمينه‌ساز نهضت عاشورا و قيامهاى پس از آن شد، و سرانجام منتهى به سقوط حكومت بنى‌اميّه گرديد.

رحمت اسلامى در ميدان نبرد

امام صادق عليه السلام مى‌فرمايد: هنگامى كه رسول مكرّم اسلام صلى الله عليه و آله تصميم مى‌گرفت سربازان اسلام را به سوى ميدان جنگ روانه كند، آنها را فرا مى‌خواند، و نكات زير را به آنها گوشزد مى‌نمود، و اگر سربازى از آن تخلّف مى‌كرد مورد مؤاخذه قرار مى‌گرفت:

«سيرُوا بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَفى‌ سَبيلِ اللَّهِ وَعَلى‌ مِلَّةِ رَسُولِ اللَّهِ‌

؛ به سوى ميدانهاى جنگ حركت كنيد، امّا نه از سرِ هوا و هوس، بلكه با نام و ياد خدا و براى رضاى او، و با نيّتى پاك و خالى از هر گونه انگيزه غير خدايى، و بر طبق برنامه‌هاى اسلامى (كه شرح آن مى‌آيد) عمل كنيد».

«لاتَغُلُّوا

؛ در جنگ هرگز خيانت نكنيد».

اين كه: منظور از اين جمله چيست؟ سه احتمال وجود دارد:

1- در تقسيم غنيمتهاى جنگى خيانت نكنيد؛ همان گونه كه در برخى از آيات‌

[1]. بحارالانوار، ج 44، ص 30.