منّت انسانها اين است كه خدمت خويش را بارها با زبان تكرار كرده، و به رخ طرف مقابل كشيده، و موجب آزار و اذيّت وى مى‌شود، و اين كار زشتى است. خلاصه اين كه شرط اوّل انفاق آن است كه همراه منّت نباشد.

2- همراه با اذيّت نباشد

همان‌گونه كه در آيه شريفه 264 سوره بقره گذشت شرط دوم انفاق آن است كه همراه با اذيّت و آزار نباشد، و به نيازمند زخم زبان نزند. متأسّفانه برخى از مردم هنگام انفاق خطاب به نيازمند اين جملات را مى‌گويند: «اين را بگير و ديگر اينجا پيدايت نشود!»، «چرا هر روز مزاحم من مى‌شوى!»، «مگر تو چند شكم دارى كه اين قدر تقاضاى كمك مى‌كنى!» اين جملات كه باعث اذيّت و آزار نيازمند مى‌شود انفاق را باطل مى‌كند، لذا بايد ترك گردد. انفاق كننده حق ندارد در مقابل كمك مختصرى كه مى‌كند آبروى نيازمند را بريزد.

قرآن مجيد در مورد نحوه برخورد با نيازمند و پرهيز از انفاق همراه با اذيّت و آزار، مى‌فرمايد: «قَوْلٌ مَّعْرُوفٌ وَمَغْفِرَةٌ خَيْرٌ مِّنْ صَدَقَةٍ يَتْبَعُهَا أَذىً وَاللَّهُ غَنِىٌّ حَلِيمٌ»؛ گفتار پسنديده (در برابر نيازمندان)، و عفو (و گذشت از تندخويى آنها) از صدقه‌اى كه آزارى به دنبال آن باشد بهتر است؛ و خداوند بى‌نياز و داراى حلم است». [1]

طبق اين آيه شريفه اگر فقيرى از شما تقاضاى كمك كند، و شما بگوييد: «خيلى معذرت مى‌خواهم، شرمنده‌ام كه امروز نمى‌توانم كمكى كنم، مرا خواهيد بخشيد».

اين كار بهتر است از اين كه يك بسته اسكناس به او بدهيد و بگوييد: «ديگر اينجا پيدايت نشود».

[1]. سوره بقره، آيه 262.