جواب: اين امر ذاتاً جايز است؛ ولى چون غالباً مستلزم نگاه و لمس حرام است، جز در موارد ضرورت جايز نيست.

ب) مادر طفل تولّد يافته كدام زن است؟ آيا مى‌توان مادر جانشين را در حكم مادر رضاعى دانست؟

جواب: صاحبان اسپرم و تخمك، پدر و مادر حقيقى فرزند متولّد شده هستند. و مادر جانشين در حكم مادر رضاعى است.

ج) آيا مجرّد يا متأهّل بودن زن اجنبى (مادر جانشين)، علم و جهل مادر جانشين، مجّانى يا غير مجّانى بودن رحم، تأثيرى در احكام مربوطه مى‌گذارد؟

جواب: هيچ كدام تفاوتى ندارد، ولى اگر مادر جانشين شوهر دارد، بايد با اجازه شوهرش باشد.

2. توليد فرزند فقط با اسپرم مرد در رحم مصنوعى‌

سؤال 701. اگر علم در آينده آن قدر پيشرفت كند كه اسپرم مرد را بدون تركيب با نطفه زن، در رحم مصنوعى پرورش دهند، حكم آن چه خواهد بود؟

جواب: آن مولود فقط منسوب به صاحب اسپرم است؛ ولى فرزند شرعى او محسوب نمى‌شود.

3. توليد فرزند با استفاده از دانه‌ها و محصولات نباتى‌

سؤال 702. اگر علم تا آنجا پيشرفت كند كه اسپرم و نطفه را از دانه‌ها و محصولات نباتى و مانند آن بگيرند و به زن تلقيح كنند، و نوزاد مصنوعى به عمل آورند، در اين صورت كودك متعلّق به چه كسى است؟

جواب: اين كودك فقط باآن زن محرم‌است، ولى ارث بردن‌او از آن زن ثابت نيست.