ابزارى است كه به آن قفل را گشايند و بندند.

اين كلمه در بسيارى از مواقع، به صورت كنايه از تسلط كامل بر چيزى به كار مى‌رود، گفته مى‌شود: كليدِ اين كار در دست من است، يعنى راه و برنامه و شرايط پيروزى آن، همه در اختيار من قرار دارد.[1]

[مَقامِعُ:]

«مَقامِعُ مِنْ حَدِيدٍ»

«مَقامِعُ» از مادّه‌ «قَمْع» جمع‌ «مقمع» (بر وزن منبر) به معناى تازيانه يا عمود آهنينى است كه براى جلوگيرى يا مجازات كسى بر او مى‌كوبند. [2]

[مَقْبُوح:]

«هُمْ مِّنَ الْمَقْبُوحِينَ»

«مَقْبُوح» از مادّه‌ «قبح» به معناى زشتى است، و اين كه بعضى از مفسران‌ «مَقْبُوح» را به معناى‌ «مطرود» يا رسوا يا مغضوب و مانند آن تفسير كرده‌اند، همه، تفسير به لازمِ مطلب است و گرنه، معناى «مَقْبُوح» واضح است. [3]

[مَقْت:]

«لَمَقْتُ اللَّهِ أَكْبَرُ»

«مَقْت» در لغت به معناى «بغض و عداوت شديد» است، اين آيه نشان مى‌دهد كه، افراد بى‌ايمان هر چند نسبت به خود، عداوت شديد پيدا مى‌كنند، خشم خداوند نسبت به آنها از آن هم شديدتر است.

و به معناى «بغض شديد نسبت به كسى است كه كار قبيحى را انجام داده است» و لذا در ميان عرب جاهلى، كسى كه همسر پدرش را به نكاح خود در مى‌آورد «نكاح مقت» مى‌گفتند. در جمله «كَبُرَ مَقْتاً» واژه «مَقْت» با «كَبُرَ» كه آن نيز دليل بر شدت و عظمت است، توام شده، و دليل بر خشم عظيم خدا است نسبت به گفتار خالى از عمل.

«علامه طباطبايى» در «الميزان» مى‌گويد:

«فرق است بين اين كه انسان سخنى را بگويد كه انجام نخواهد داد، و بين اين كه، كارى كه مى‌گويد را انجام ندهد، اولى دليل بر نفاق است و دومى دليل بر ضعف اراده». [4]

[مُقْتَحِم:]

«هذا فَوْجٌ مُّقْتَحِمٌ»

«مُقْتَحِم» از مادّه‌ «اقتحام» به معناى وارد شدن در كار شديد و خوفناك است، و غالباً به ورود در كارها، بدون مطالعه و فكر قبلى نيز اطلاق مى‌شود. [5]

[1]. زمر، آيه 63 (ج 19، ص 546)؛ شورى‌، آيه 12 (ج 20، ص 391)

[2]. حجّ، آيه 21 (ج 14، ص 68)

[3]. قصص، آيه 42 (ج 16، ص 104)

[4]. غافر، آيه 10 (ج 20، ص 53)؛ صفّ، آيه 3 (ج 24، ص 74)

[5]. ص، آيه 59 (ج 19، ص 342)