يكديگر در رسيدن به يك هدف است، كه در كارهاى نيك، قابل ستايش، و در كارهاى بد، نكوهيده است. [1]

[سَأُرْهِقُهُ:]

«سَأُرْهِقُهُ صَعُوداً»

«سَأُرْهِقُهُ» از مادّه‌ «ارهاق» در اصل به معناى «پوشاندن چيزى با عنف» است و به معناى تحميل كارهاى سخت، و مبتلا ساختن به انواع عذاب نيز آمده است. [2]

[ساعة:]

«جآءَتْهُمُ السَّاعَةُ بَغْتَةً»

منظور از «ساعة» روز قيامت است و علت انتخاب اين نام (ساعة) براى روز قيامت اين است كه يا حساب مردم در آن ساعت با سرعت انجام مى‌گيرد و يا اشاره به ناگهانى بودن وقوع آن است كه در ساعتى برق‌آسا مردم از جهان برزخ به عالم قيامت منتقل مى‌شوند، يا به خاطر اين كه اعمال بندگان به سرعت مورد حساب قرار مى‌گيرد.

ولى اين احتمال نيز وجود دارد كه‌ «ساعة» كنايه از حوادث هولناك بوده باشد، زيرا آيات قرآن مكرّر مى‌گويد: شروع قيامت با يك سلسله حوادث فوق العاده هولناك همچون زلزله‌ها، طوفان‌ها و صاعقه‌ها همراه است و يا اشاره به ساعت مرگ بوده باشد، ولى تفسير اول نزديك‌تر به نظر مى‌رسد.

كلمه‌ «ساعة» در سوره‌ «حجّ» گر چه بعضى احتمال داده‌اند به معناى لحظه مرگ و مانند آن بوده باشد، ولى آيات بعد، نشان مى‌دهد كه منظور از آن پايان جهان و قرار گرفتن در آستانه قيامت است مخصوصاً كه با كلمه‌ «بغتة» (ناگهانى) همراه است.

و مى‌دانيم «ساعَة» در لغت عرب به معناى جزء كمى از زمان است. [3]

[ساعت غفلت:]

«عَلى‌ حينِ غَفْلَةٍ»

«ساعت غفلت» در آغاز شب بوده است، كه مردم كسب و كار را تعطيل مى‌كنند، گروهى راهى خانه خود مى‌شوند، و گروهى نيز به تفريح و سرگرمى و شب‌نشينى مى‌پردازند، اين، همان ساعتى است كه در بعضى از روايات اسلامى از آن به عنوان‌ «ساعت غفلت» تعبير شده است.

در حديثى، از پيامبر صلى الله عليه و آله آمده است كه فرمود: تَنَفَّلُوا فِي سَاعَةِ الْغَفْلَةِ وَ لَوْ بِرَكْعَتَيْنِ خَفِيفَتَيْنِ: «در ساعت غفلت نماز نافله به جا آوريد، و لو دو ركعت مختصر باشد». و در ذيل اين حديث آمده است: «وَ سَاعَةُ الْغَفْلَةِ

[1]. آل عمران، آيه 133 (ج 3، ص 122)

[2]. مدثّر، آيه 17 (ج 25، ص 230)

[3]. انعام، آيات 31، 40 (ج 5، صفحات 259، 293)؛ يوسف، آيه 107 (ج 10، ص 115)؛ حجّ، آيه 55 (ج 14، ص 162)؛ روم، آيه 55 (ج 16، ص 507)