مى‌گردد و گرنه در قيد اسارت باقى خواهد ماند. از بعضى از كلمات اهل لغت چنين بر مى‌آيد كه يكى از معانى‌ «رهن» ملازمت و همراهى است، طبق اين معنا، مفهوم آيه چنين مى‌شود كه همه همراه اعمال خويشند، خواه نيكوكاران، و خواه بدكاران.

ولى به قرينه آيات بعد، تفسير اول مناسب‌تر است. [1]

[رياح:]

«أَرْسَلَ الرِّياحَ بُشْرَا»

«رياح» به معناى «بادها» به صورت جمع، شايد اشاره به انواع مختلف آنها باشد كه بعضى شمالى، بعضى جنوبى، بعضى از شرق به غرب، و بعضى از غرب به شرق مى‌وزد، و طبعاً سبب گسترش ابرها در كلّ مناطق روى زمين مى‌شود. [2]

[ريب:]

«لَفي‌ شَكٍّ مِّنْهُ مُريبٍ»

«ريب» در اصل، چنان كه‌ «راغب» در «مفردات» مى‌گويد، به معناى شك و ترديد و توهم چيزى است كه بعداً پرده از روى آن برداشته مى‌شود و حقيقت آن آشكار مى‌گردد. اين تعبير، هنگامى كه در مورد مرگ به كار رود، و «رَيْبَ الْمَنُونِ» گفته شود، از اين نظر است كه وقت حصول آن نامعلوم است، نه اصل تحقق آن. ولى جمعى از مفسران‌ «رَيْبَ الْمَنُونِ» را در آيه مورد بحث، به معناى «حوادث روزگار» تفسير كرده‌اند، حتى از «ابن عباس» نقل شده كه، واژه «ريب» در همه جا در قرآن به معناى «شك و ترديد» است، جز در اين آيه از سوره «طور» كه به معناى «حوادث» است.

بعضى از مفسران نيز آن را به معناى «حالت اضطراب و پريشانى» تفسير كرده‌اند، بنابراين «رَيْبَ الْمَنُونِ» حالت اضطرابى است كه قبل از مرگ به غالب افراد دست مى‌دهد. ممكن است اين تفسير، به معناى فوق بازگردد؛ چرا كه حالت شك و ترديد معمولًا سرچشمه اضطراب و پريشانى است، همچنين حوادث پيش بينى نشده، نيز نوعى اضطراب و شك و ترديد با خود همراه مى‌آورد.

به اين ترتيب، همه اين مفاهيم به ريشه «شك و ترديد» كه در اصلِ معناى اين واژه آمده منتهى مى‌شود. و به تعبير ديگر، براى‌ «ريب»، سه معناى ذكر شده: شك، اضطراب، حوادث، و اينها لازم و ملزوم يكديگرند. [3]

[ريح:]

«وَ تَذْهَبَ ريحُكُمْ»

«ريح» به معناى باد است و اين كه مى‌گويد:

[1]. مدثّر، آيه 38 (ج 25، ص 255)

[2]. فرقان، آيه 48 (ج 15، ص 134)

[3]. هود، آيه 110 (ج 9، ص 307)؛ طور، آيه 30 (ج 22، ص 457)