علاوه بر اين‌ها، ظهور كلمات اهل لغت نيز شاهد بر اين است كه فاعل ضرر، مكلّفين هستند، چرا كه آن‌ها نيز اين حديث را به گونه‌اى تفسير كرده‌اند كه به نهى از ضرر زدن باز مى‌گردد؛ و نهى كردن در صورتى صحيح است كه فاعل، مكلّفين باشند؛ و در بيان مختار محقّق اصفهانى شيخ الشريعة قدس سره گفتيم كه از تفسير اهل لغت استفاده مى‌شود كه لفظ «لا» به معنى نهى باشد، هر چند كنايه از نهى مى‌باشد. نتيجه اين‌كه، تفسير هاى اهل لغت نيز مؤيد قول ما است.

و هم‌چنين كسى كه با كلمات بزرگان و اساتيد فقه آشنا باشد، مشاهده مى‌كند كه بيشتر در ابواب معاملات و امثال آن كه مربوط به مناسبات بين مردم است به اين قاعده تمسك كرده‌اند؛ و تمسك به آن در ابواب عبادات همانند ابواب معاملات نيست.

تبيين و توجيه احتمال دوم‌

از آن‌چه گذشت توجيه احتمال دوم در معناى حديث «لا ضرر» معلوم مى‌شود، زيرا در بسيارى از موارد، شبيه احتمال اوّل است؛ هر چند قابليت تطبيق با مختار ما در معناى حديث را نيز دارد كه به آن اشاره خواهيم كرد.

تا اين‌جا توجيه و تبيين وجوه و احتمالاتى كه بزرگان در تفسير معنى حديث ارائه كرده‌اند روشن شد، و از نقدها و ايراداتى كه ما بر