از: سفارت آمریکا تهران

تهران 1379 28/1/79 مطابق 8/11/57

محرمانه

به: وزارت امور خارجه واشنگتن

موضوع: دیگ سیاست بشدت می جوشد، تجدید خشونت افزایش پیدا می کند

1 متن کاملاً محرمانه است.

2 خلاصه: اعلان بختیار مبنی بر اینکه او به پاریس می رود، ملاقاتها و مذاکراتی در تهران و بین تهران

و پاریس به راه انداخته. رهبران مذهبی میانه رو ظاهراً از ترس خشونت می خواهند که او هرچه زودتر در

مورد بازگشت خمینی مذاکره کند. نهضت آزادی ظاهراً بیشتر متوجه یک سازش سیاسی است. جمعیتی

که از چند استان اجتماع کرده اند برای پیشواز آیت اللّه خمینی، ناآرام هستند. علمای تهران تقاضای 48

ساعت آرامش کرده اند ولی احتمال خشونت خیلی قابل توجه است. (پایان خلاصه).

3 در گفتگو با دلال (واسطه) سیاسی میانه رو میناچی و امیر انتظام روشن شد که در 24 ساعت گذشته

ظاهراً تصمیم بختیار مبنی بر رفتن به پاریس بالاترین نماینده اجرایی خمینی در تهران یعنی بهشتی و

بعضی اعضای دیگر، همچنین مقدار خیلی زیاد مکالمه با پاریس انجام گرفت که ظاهراً معامله ای (شب 27

ژانویه) انجام گرفت.

ملاقات امام و بختیار به زحمت گنجانده شد. رهبران عملاً یکسره ملاقات دارند. در طی روز 28

ژانویه برای اینکه جزییات برنامه را پیاده کنند و جو شک و تردید رهبران خیلی قوی است.

4 میناچی معتقد است که نقطه حساس، کنار هم قرار دادن خمینی و بختیار است. تا هرچه زودتر

وقتی برای برگشت خمینی تعیین کنند، جمعیتی که در تهران تجمع کرده اند قاطع و مقاوم می شوند.

سخنرانان در مجلس عزاداری 27 ژانویه قاطعانه گفتند که اگر خمینی 28 ژانویه نیاید، جنگ مسلحانه 30

ژانویه شروع خواهد شد و قشر میانه رو نهضت آزادی خیلی متوجه اند که تأخیر بی جهت در پیشرفت به

طرف یک معامله سیاسی که خمینی را برگرداند به معنی خشونت در چند روز آینده خواهد بود. احتمال

عکس العملهای کنترل نشده توسط گروههای شهرستانی زیاد می شود گزارشات پراکنده از غارتگری در

جنوب تهران و اتفاقهای مشابه در جاهای دیگر بوده خیلی از منابع دانشگاهی ما می گویند گروههای

رادیکال که چپ تر از حرکت مذهبی هستند، مردم را به یک مبارزه فعالتر که دعوت می کنند. ولی وضع

فعلاً تحت کنترل است.

5 عضو نهضت آزادی، انتظام، معتقد است که بختیار باید یک معامله کامل سیاسی در پاریس انجام

دهد، چون در غیر این صورت وقتی که موقع توافق در تهران برسد، او گروگان ارتش خواهد بود. یک

سناریو بختیار را نشان می دهد که به نوعی از خمینی حرف شنوی دارد و رضایت آیت اللّه مبنی بر اینکه تا

زمان برگشت و سناریو بعدی بختیار توافق را جور می کند و برای آرام کردن ارتش و استقبال از امام

برمی گردد.

6 به دنبال کوششی که علمای تهران برای ایجاد زمان بیشتر برای انجام گرفتن این برنامه های سیاسی

دارند آنها در 28 ژانویه اعلامیه ای داده اند با امضای طالقانی که خواهان 48 ساعت دیگر آرامش شده تا

نخست وزیر برنامه برگشت خمینی را تنظیم کند. انتظام و میناچی فکر می کنند که مسئله ورود باید تا آن