نگاهی به آثار شهید مرتضی مطهری(ره)

نقدی بر مارکسیسم

از ویژگی‌های استاد شهید، آیة الله مطهری، تسلّط به مبانی فکری فلسفه‌های غربی و اندیشه‌های مکاتب دیگر بود که با ژرف‌نگری در متون اصلی غربی‌ها و نقّادی فرآورده‌های فکری دگراندیشان، به عرضۀ چهرۀ روشن اسلام و برتری تفکر اسلامی بر فلسفه‌های شرقی و غربی می‌پرداخت.

کتاب «نقدی بر مارکسیسم» که حاصل 45 جلسه بحث استاد، دربارۀ فلسفۀ مارکسیسم و نقد آن است، از جملۀ این آثار می‌باشد.

این بحث‌ها در سال‌های 1355 و 1356 شمسی در قم و با حضور جمع خاصی از طلّاب انجام گرفته است. در ضمن این مباحث، سیری در فلسفۀ مارکسیسم، براساس کتاب «مارکس و مارکسیسم» (نوشتۀ آندره پی‌یتر، ترجمۀ شجاع الدین ضیائیان، نشر دانشگاه تهران) صورت گرفته که به قصد آشنایی با دیدگاه‌های این فلسفۀ مادی است.

در بخشی از این کتاب، به نقد و بررسی مسائل مختلف مارکسیسم و بیان اختلاف آن‌ها با دیدگاه‌های اسلام پرداخته است که می‌توان آن را به نوعی«فلسفۀ تطبیقی» شمرد.

از جمله مباحث کتاب:

• علل گرایش به مارکسیسم
• علل پیدایش مارکسیسم
• فلسفۀ مارکسی
• مسئلۀ شرور
• مارکس و فلسفۀ هگل
• فلسفۀ مارکس، فلسفۀ مادی‌گرا
• فلسفۀ مارکس، فلسفۀ پراکسیس
• فلسفۀ مادی‌گرایی تاریخی
• جاودانگی اصول اخلاقی
• بایدهای ثابت و بایدهای متغیّر
• فلسفۀ بودن و فلسفۀ شدن
• اصول چهارگانۀ دیالکتیک
• نقد اصل تضاد، حرکت، تز و آنتی تز

این اثر، برای نخستین‌بار در سال 1363 شمسی، از سوی انتشارات صدرا در 350 صفحه منتشر شد و در سال‌های بعد تجدید چاپ گردید. کتاب نکات فراوان و بدیع دارد و درخور تأمل صاحبان اندیشه و اهل مطالعه در مسائل فلسفی است.