يكى از علومى كه تقريباً به كلّى حذف شد يا به ضعف گراييد، تفسير قرآن بود و آشنايى با اين علم، امرى جنبى و حاشيه‌اى تلقّى گرديد. از آن زمان كه ما ياد داريم و اساتيدمان هم از زمان قبل نقل كرده‌اند، در اين قرن هيچ گاه تفسير به عنوان يك درس عمومى، همگانى و رسمى، در حوزه‌هاى علميه متداول نبوده است، شاهدش هم اين است كه كتاب‌هاى جالب و عميق و مطالب تازه تفسيرى در چنين دورانى ديده نمى‌شود. موقعى كه علامه طباطبايى به قم هجرت كرد، در حوزه، درس تفسير به عنوان يك درس رسمى وجود نداشت البته در گوشه و كنار افرادى پيدا مى‌شدند كه گاهى بحث‌هاى تفسيرى آن هم غالباً در ايام تعطيل داشتند و عده كمى هم در جلسات مزبور شركت مى‌كردند.

علاّمه و آيت‌الله بروجردى

هنگامى كه علامه به قم آمد، براى خويش وظيفه الهى دانست كه درس تفسيرى را در حوزه بنيان نهد و نيز درس فلسفه‌اى را براى تقويت بنيه عقلانى طلاب شروع كند و تمام تبعات و عوارض آن را كه چندان هم مطلوب نبود، تحمّل كند، بى‌مناسبت نيست در اين مورد به خاطره‌اى اشاره كنم. در اوايل شروع اين تلاش برخى افراد از بعضى شهرها از جمله مشهد و نجف به آيت‌الله بروجردى نامه نوشتند: با توجّه به اين‌كه در فلسفه انحرافاتى وجود دارد كه موجب فساد عقيده مى‌شود چرا بايد در حوزه علميه قم درس فلسفه به طور رسمى وجود داشته باشد و صدها نفر نيز در آن شركت كنند؟ سرانجام آن قدر به آيت‌الله بروجردى فشار