انگليسى‌ها دهلى نو را در جنگل وسيع سرسبزى بنا كرده‌اند با ضوابط دقيقى در ايجاد ساختمان‌ها و سخت‌گيرى‌هاى به‌جايى در تقسيم زمين‌ها، مراكز بزرگ و مهم ادارى و تجارى پايتخت كه بيشتر با همان سبك و سياق ساختمان‌هاى انگليسى بنا شده و هم‌چنين سفارت‌خانه‌ها و مؤسسات بزرگ فرهنگى در همين بخش شهر واقع است. معمارى مدرن و نظم هندسى تحسين‌برانگيز حاكم بر آن، اگرچه ستايش‌برانگيز است اما در نهان، سلطه سياه استعمار كبير را در ذهن تداعى مى‌كند.

در دهلى نو از تراكم جمعيت و آلودگى هوا و خيابان‌ها چندان خبرى نيست. در عوض هر چقدر از اين بخش شهر فاصله بگيريد، قيافه شهر عبوس و گرفته مى‌شود و چهره ديگر آن رخ عيان مى‌كند. در دهلى‌كهنه نه از منازل شيك و ويلايى خبرى است و نه از آن نظم و آراستگى و پاكيزگى. دهلى به لباس بزرگى مى‌ماند كه از دو وصله به شدت ناجور دوخته شده است. مى‌توان گفت دهلى‌كهنه تنوع شگفت زندگى است.

دانشگاه هم‌درد

حدود ساعت 15/3 دقيقه بعد از ظهر روبه‌روى ساختمان مركزى دانشگاه هم‌درد توقف مى‌كنيم. سرباز سيه‌چرده تشريفات با آن كلاه قرمز و شمشيرى كه بر كمر آويخته، شايد به رسم معمول و يا با ديدن پلاك سياسى ماشين سفارت، سلامى نظامى مى‌دهد. در همان بدو ورود تنى چند از مسئولان دانشگاه به استقبالمان مى‌آيند. هندى‌ها به واسطه بهره‌مندى از ميراث شرقى و شايد هم