اسم الکتاب : نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 31
«وَفِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ؛[1] و در داراييهايشان حقي براي سائل و محروم هست ».
«وَالَّذِينَ فِي أَمْوَالِهِمْ حَقٌّ مَّعْلُومٌ * لِّلسَّائِلِ وَالْمَحْرُومِ؛[2] و آنها که در اموالشان حقي است معلوم، براي تقاضاکننده و محروم».
«كُلُواْ مِن ثَمَرِهِ إِذَا أَثْمَرَ وَآتُواْ حَقَّهُ يَوْمَ حَصَادِهِ؛[3] از ميوه آن ـ به هنگامي که به ثمر ميرسد ـ بخوريد و حق آن را به هنگام درو بپردازيد».
«وَآتِ ذَا الْقُرْبَى حَقَّهُ وَالْمِسْكِينَ وَابْنَ السَّبِيلِ؛[4] حق نزديکان و مسکينان و درراهماندگان را بپرداز».
در دو آيه نيز حق دربارة تکليف به کار رفته است:
«حَقًّا عَلَى الْمُتَّقِينَ؛[5] اين حقي است بر پرهيزکاران».
«حَقًّا عَلَى الْمُحْسِنِينَ؛[6] اين حقي است بر نيکوکاران».
در اين آيات، تعبير «حقاً» به کار رفته است، اما در واقع بيانگر تکاليفي براي «متقين» و «محسنين» است. تعبير «حقي بر آنان»، نشانة آن است که هر جا حقي براي کسي هست، حقي (تکليفي) بر کسي ديگر نيز وجود دارد.
حق اخلاقي
در بسياري از روايات کلمة «حق» در معنايي شبيه معناي اصطلاحي آن در حقوق به کار رفته است، ولي ربطي به حقوق ندارد، بلکه به حوزة اخلاق اختصاص پيدا
[1] ذاريات (51)، 19. [2] معارج (70)، 24 و 25. [3] انعام (6)، 141. [4]اسراء (17)، 46 و روم (30)، 38. [5]بقره (2)، 180 و 241. [6]همان، 236.
اسم الکتاب : نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 31