اسم الکتاب : نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 246
زبان عربي، هرجا سخن دربارة مرد و زن باشد، از الفاظ ويژة مرد استفاده ميشود. با قرينة قسمت دوم آيه مشخص ميگردد كه آية شريفه ناظر به مردان و زنان است و مراد اين است كه هر يك از مرد و زن امتيازات و مزاياي يكديگر را آرزو نكند. دربارة فضيلتي كه در آية شريفه آمده است، سه احتمال وجود دارد:
الف) فضيلت تكوينى: مرد آرزوى برتريهاى تكوينى زن را نكند. مثلاً نگويد: اى كاش من هم زن بودم و زن نيز تمناي فضايل تكوينى مرد را نكند و نگويد: اى كاش من مرد بودم. خداى متعال در آفرينش هر موجودى و از جمله مرد و زن حكمتها و مصالحى را در نظر داشته است. همان گونه كه در اصل خلقت و نيز در آفرينش ساير موجودات، هر كدام با ويژگيهاى خود، جاى پرسش نيست، در اين مورد نيز اعتراض و اشكال كارى لغو و بيهوده است.
ب) فضيلت تشريعى: زن آرزوى برتريهاى تشريعى مرد را نكند و مثلاً نگويد: اى كاش سهمالارث من دو برابر سهمالارث مرد يا مساوى با آن بود و مرد هم آرزوي فضايل تشريعى زن را نكند، به طور مثال نگويد: اى كاش پرداخت هزينة زندگى من بر عهدة ديگرى يا بر عهدة همسرم بود.
ج) فضيلت تكوينى و تشريعى: با توجه به اينكه امتيازات تشريعى مبناي تكوينى دارد، اين احتمال تقويت ميشود: علت اينكه حقوق و امتيازات زن و مرد متفاوت است و هر يك از جهتى بر ديگرى برترى دارد، اين است كه تكاليف و مسئوليتهاى آنان متفاوت باشد كه آن هم از تفاوت در قوا و استعدادهاي طبيعى و تكوينى آنها ناشي ميشود. به تعبير ديگر، اختلاف نيروها و تواناييها و آمادگيهاى زن و مرد موجب مىشود كه تأثير و كاركرد هر يك از آنان در زندگى خانوادگى و اجتماعى متفاوت باشد و همين اختلاف در تأثير و كاركرد، موجب اختلاف در حقوق مىگردد.
آية شريفه در مقام بيان اين واقعيت است كه در نظام آفرينش، مرد و زن اختلافات
اسم الکتاب : نگاهی گذرا به حقوق بشر از دیدگاه اسلام المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 246