لفظ شير لااقل دو معنا دارد يا بهتر بگوييم در شعر مولوى به دو معناى آن اشاره شده؛ چون امروز معانى و مصاديق ديگرى هم نظير شير آب براى اين كلمه پيدا شده است. به هر حال، آنچه به اين شعر مربوط مى‌شود يكى شير به معناى يك مايع نوشيدنى گوارا و سرشار از پروتئين است كه هم انسان و هم بسيارى از حيوانات از آن استفاده مى‌كنند و آن را مى‌خورند. ديگرى هم به معناى شير بيشه و جنگل است كه به سلطان حيوانات معروف است و خوى درندگى دارد و حيوانات ديگر و از جمله انسان را شكار كرده و مى‌خورد. باديه نيز گاهى به معناى ظرف و كاسه است و معناى ديگر آن، بيابان و بيشه‌زار مى‌باشد. در اين شعر مولوى هيچ نشانه و قرينه‌اى وجود ندارد كه كدام باديه به معناى كاسه و كدام باديه به معناى بيشه‌زار است. هم‌چنين معلوم نيست كه كدام شير به معناى شير جنگل و كدام شير به معناى شير مايع است. اكنون فرض كنيد كسى شروع كند به بيان خواص غذايى و بهداشتى شير و تعريف كردن از اين كه چه غذاى مقوّى و مفيدى است و غذاى اصلى كودك تا چند ماهگى به شمار مى‌رود و...، در اين ميان اگر مخاطب او در مقابل بگويد نخير، شير اصلا غذا نيست بلكه موجودى خطرناك و درنده است، در اين جا گفته مى‌شود مغالطه اشتراك لفظى رخ داده است؛ يعنى يكى شير را به معنايى به كار برده و آن آثار و خواص را براى آن برمى‌شمرد، ولى دومى معناى ديگرى از شير را در نظر مى‌گيرد و ادعاها و سخنان نفر اول را رد مى‌كند. كلماتى نظير شير كه بيش از يك معنا دارند، زيادند و مى‌توانند منشأ چنين مغالطه‌اى شوند.

2. نمونه‌اى از مغالطه اشتراك لفظى

شايد اكثر شما به خاطر داشته باشيد كه پيش از انقلاب، عده‌اى در كشور ما بودند كه گرايش‌هاى مادى و ماركسيستى داشتند و ضمناً از مفاهيم قرآنى و اسلامى نيز استفاده مى‌كردند. يكى از آنها كه عمامه به سر هم بود كتابى درباره توحيد نوشته بود و در آن ادعا كرده بود ماترياليسم فلسفى اشكالى ندارد و آنچه كه اشكال دارد و قابل قبول نيست ماترياليسم اخلاقى است. بين پرانتز عرض مى‌كنم كه ماترياليسم يعنى ماده‌گرايى و قايل شدن به اين كه اصل و اساس عالم، ماده است و خدايى در كار نيست و چيزى غير از ماده وجود ندارد. اگر ماترياليسم را اين‌گونه تفسير كنيم، به آن ماترياليسم فلسفى مى‌گويند. اما يك ماده‌گرايى هم به اين معناست كه توجه انسان، تنها به ماديات و مسايل مادى باشد و براى معنويات ارزش و