اسم الکتاب : نظريه حقوقى اسلام المؤلف : مصباح یزدی، محمد تقی الجزء : 1 صفحة : 350
دارد. چنين تصورى كاملا باطل است. بسيارى از بيانها (چه گفتارى و چه رسانهاى) از ديدگاه اسلام «جايز» شمرده مىشوند و منعى ندارند. بسيارى از بيانها نيز نه تنها جايز بلكه «واجب» هستند؛ و نه تنها واجبند، كه از «واجبترين واجبها» هستند. آن جا كه ارشاد يك جامعه و نجات آنان از گمراهى كفر و شرك و بىدينى در گرو استفاده از زبان، قلم، فيلم و هر رسانه ديگرى باشد واجب است انسان در صورت قدرت از همه آنها براى بيان حق و ابطال باطل استفاده كند. گاهى اين مسأله آن قدر مهم مىشود كه تقيه در مورد آن حرام است و به تعبير مرحوم امام خمينى(رحمه الله) «اقدام واجب است ولو بلغ ما بلغ». نهضت خود امام خمينى(رحمه الله)، اين بزرگترين حركت سياسى اجتماعى قرن بيستم، با قلم و بيان شروع شد. امام كار خود را با دادن اعلاميهها و ايراد سخنرانى آغاز كردند. ايشان آن سخن گفتن و «بيان» را بر خودش از هر واجب ديگرى واجبتر مىدانست و نه تنها جايز بود و «حق» داشت كه از «بيان» استفاده كند، بلكه «تكليف» داشت و «موظف» بود كه اين كار را انجام دهد. در مواردى نظر ايشان در مورد اين «تكليف» آن بود كه مىفرمودند، اگر داد نزند و فرياد برنياورد گناه كبيره انجام داده است. در قرآن كريم نيز در همين رابطه مىفرمايد: إِنَّ الَّذينَ يَكْتُمُونَ مَا أَنْزَلْنَا مِنَ الْبَيِّنَاتِ وَالْهُدَى مِنْ بَعْدِ مَا بَيَّنَّاهُ لِلنَّاسِ فِى الْكِتَابِ أُوْلَئِكَ يَلْعَنُهُمُ اللَّهُ وَ يَلْعَنُهُمُ اللاَّعِنُون[1]؛ كسانى كه نشانههاى روشن و رهنمودى را كه فرو فرستادهايم، بعد از آن كه آن را براى مردم در كتاب توضيح دادهايم، نهفته مىدارند، آنان را خدا لعنت مىكند و لعنتكنندگان لعنتشان مىكنند. آن عالمانى كه حقايق دينى را كه ما بيان كردهايم براى مردم بازگو نمىكنند و با بدعتها مبارزه نمىكنند و به جهت مصالح شخصى خودشان سكوت اختيار مىكنند، آنان مورد لعن خدا و لعن ملايكه و همه لعنتكنندگان هستند. در چنين مواردى به نص قرآن كريم، بيان از واجبترين واجبات است و ترك آن مستوجب لعن همه لعنتكنندگان مىگردد. مقصود از اين بيان نيز فقط گفتار نيست، بلكه اعم از نوشتار، راديو، تلويزيون و هر رسانهاى است كه ممكن است براى آن بتوان در جهت نشر حقايق و نجات انسانها از گمراهى و جهالت و بىدينى استفاده كرد. در اين گونه موارد، بيان نه تنها «حق» بلكه «تكليف» است، كه امر به معروف و نهى از منكر از جمله مهمترين آنها است. البته در تكليف آن نيز مراتبى وجود دارد. يك مرتبه از «تكليف بيانى» مربوط به عموم مردم است و يك مرتبه تكليف بيانى هم براى اشخاصى است كه از امكانات و