مهريه زن

چرا در ازدواج، براى زن مهريه قرار داده شده است؟ آيا پرداخت مهريه و اجر در ازدواج، به معناى خريد و فروش زن و تحقير وى نيست؟

اسلام براى تشكل و استمرار نظام خانواده، پاره‌اى حقوق اقتصادى را براى زن قرار داده است:[1]

أ. لزوم مهريّه در ازدواج؛ ب. وجوب هزينه زندگى زن بر عهده مرد؛ ج. جواز درخواست مزد و اجرت در ازاى شيردهى، پرستارى و امور خانه؛ د. لزوم تأمين هزينه زندگى زن در ايّام عدّه طلاق.

به‌رغم توهّم بعضى از مخالفان كه پرداخت مَهر را به معناى خريد و فروش دختر و زن مى‌گيرند و آن را زشت مى‌انگارند، قرآن كريم بر اين امر پاى مى‌فشرد كه مرد بايد مهريّه‌اى (اگرچه اندك) به همسر خود بپردازد و اين مسأله از قطعيّاتِ فقه ما است.

اگر در ازدواج، مهريّه ذِكر نشود، در صورتى كه نكاحِ دائم باشد، مَهر المثل[2] بر عهده مرد مى‌آيد و در صورتى كه نكاح، موقّت باشد، اساساً باطل مى‌شود.[3] در فقه اهل سنّت نيز تعيين و ذكر مهريّه در نكاح لازم است؛ البتّه زن مى‌تواند پس از انجام يافتن عقد نكاح، مهريّه خود را به شوهر ببخشد ؛ چنان‌كه ممكن است از ابتدا، زن مالى را به مرد ببخشد تا مرد از آن مال، مهريّه‌اى براى نكاح با آن زن قرار دهد.

قرآن كريم در اين باره مى‌فرمايد:

وَ آتُوا النِّساءَ صَدُقاتِهِنَّ نِحْلَةً فَإِنْ طِبْنَ لَكُمْ عَنْ شَيْء مِنْهُ نَفْساً فَكُلُوهُ هَنِيئاً مَرِيئاً؛[4] و مَهر زنان را [به طور كامل] به صورت بدهى [يا هديه] به آنان بپردازيد؛ [ولى] اگر آن‌ها چيزى از آن را با رضايتِ خاطر به شما ببخشند، حلال و گوارا مصرف كنيد.