مى كنند؟ نه، اين قابل قبول نيست، بايد راهى پيدا كنيم كه آن ديگران هم به بهشت بروند. به دنبال اين افكار، مسأله بر حق بودن همه اديان مطرح مى‌شود و تلاش مى‌گردد ادلّه‌اى هم براى تأييد آن تراشيده شود.

كدام مبانى فلسفى و مبانى معرفت شناسانه منطقاً مى‌تواند به پلوراليسم منجر شود؟

اما كسانى هم هستند كه ابتدا از مبانى فكرى و فلسفى خاصى شروع مى‌كنند و بعد بر اساس آن مبانى به پلوراليسم مى‌رسند، نه آن كه اول دلشان خواسته باشد و عقل به دنبال دل حركت كرده باشد. در اين جا مى‌خواهيم ببينيم كدام مبانى فلسفى هست كه اگر فرد از آنها شروع كند به پلوراليسم مى‌رسد؟

در مسأله شناخت واقعيت و كشف حقيقت، اگر كسى معتقد شود كه عقل مى‌تواند به حقيقت دست پيدا كند، طبيعتاً وجود حقايق متعدده در مسأله واحد را نخواهد پذيرفت. چنين كسى به طور فطرى حقيقت را يك چيز مى‌داند و به دنبال آن است كه اين حقيقت واحد را از طريق دليل و برهان كشف كند. اگر يك مسأله رياضى يا فيزيك به او بدهند، معتقد است كه يك جواب صحيح بيشتر ندارد و اگر به پاسخى دست پيدا كند، مى‌داند كه اين پاسخ يا غلط است و يا درست و نمى‌شود پاسخ هاى صحيح متعدد وجود داشته باشد.

اما اگر كسى در مسأله شناخت حقيقت معتقد باشد كه انسان راهى به واقعيت ندارد و از هر ابزارى، چه عقل و چه تجربه، براى كشف واقعيت استفاده كند حداكثر اين است كه به حقيقت نزديك تر مى‌شود، اما هيچ گاه به خود واقعيت دست نمى‌يابد، اين جاست كه راه براى انواع نظريه هاى نسبى گرايانه، شك گرايانه و پلوراليستى باز مى‌شود. امروز افراد زيادى در سراسر دنيا طرفدار اين نظريه هستند كه حقيقت، فراتر از عقل و علم و شناخت انسان