باشند. پيامبر(صلى الله عليه وآله) نزديك بود به اين پيشنهاد تمايل نشان دهد.1 خداوند در آيه مذكور، در اين مورد مى‌فرمايد: اگر اندكى تمايل به ايشان نشان داده بودى، در دنيا تو را دو برابر عذاب كرده و در آخرت نيز تو را دو برابر عذاب مى‌كرديم و هيچ كس به فرياد تو نمى‌رسيد!

اين در حالى است كه چنين سخت گيرى و شدتى براى انسان‌هاى عادى وجود ندارد. هم چنين برخى عبادت‌ها ـ نظير نماز شب ـ بر پيغمبر(صلى الله عليه وآله) واجب بود، ولى بر ديگران واجب نبود و نيست.

از اين رو هر چند ممكن است كسى به طور تكوينى داراى مزايايى باشد، اما در مقابلِ امتيازاتى از قبيل فهم، شعور، عقل و نورانيت بيشترى كه خدا به او داده، تكليف او نيز بيشتر خواهد بود.

بنابراين در مورد امتيازات تكوينى كه خداى متعال به پيامبر، اميرالمؤمنين و ائمه معصومين(عليهم السلام) عنايت كرده، بايد به دو نكته توجه داشت: نكته اول اين كه، گرچه اين فضايل غير اكتسابى است، اما عمل به لوازم آن اختيارى و ارادى است؛ و نكته دوم اين كه، به تناسب مواهبى كه خداوند به اين بزرگواران عنايت فرموده است، تكليف آنها نيز نسبت به افراد عادى بسيار سخت تر است.

برخوردار بودن از چنين مواهبى لوازمى دارد كه فرد بايد بدان عمل كند و در غير اين صورت به خشم و قهر الهى گرفتار خواهد شد. اين گونه نيست كه خداوند به فرد يا افرادى تكويناً امتيازاتى بدهد، ولى تكليف آنها را مساوى ديگران قرار دهد. هر چه رتبه فرد از نظر تكوينى و در اصل خلقت بالاتر باشد درجه مسؤوليت و تكليف او نيز بيشتر خواهد بود. شايد