دستخوش تحولى اساسى مى‌شود، و بسيارى از مردم، فقط اين موارد را آزمايش‌هاى الاهى مى‌شناسند‌؛ ولى واقعيت اين است كه ما هر لحظه در معرض امتحان‌هاى گوناگون پروردگار متعال هستيم و اين جهان بر اساس اختبار و ابتلا بنا نهاده شده است‌؛[1] از اين رو همه آنچه در وجود خود ما و محيط اطراف ما قرار داده شده، صورت‌هاى گوناگونى از سنّت كلى آزمايش است.

حال، گاهى خداوند بعض بندگان خود را وسيله آزمون ديگر بندگان قرار مى‌دهد، چه در موارد غير اختيارى مثل كمبودهاى مختلف جسمى، روحى، اقتصادى، اجتماعى[2] و‌... يا حوادث سهمگين طبيعى، و چه در موارد اختيارى مثل ستم‌هاى گردن‌كشان كه تضييع حقوق ديگر افراد جامعه را در پى دارد. در هر يك از اين موارد، هر انسان بايد وظيفه خود را در برابر وضعيت موجود بسنجد، و سپس آنچه را حق‌تعالى از وى خواسته است، به بهترين صورت انجام دهد.

گاهى نيز، صدور احكام خاصى وسيله سنجش افراد قرار مى‌گيرد‌؛ چنانكه در مواردى مثل تغيير قبله[3] ذبح فرزند[4] و نمونه‌هاى فراوان ديگر