أَيَوَدُّ أَحَدُكُمْ أَنْ تَكُونَ لَهُ جَنَّةٌ مِنْ نَخِيل وَأَعْناب تَجْرِي مِنْ تَحْتِهَا الأَْنْهارُ لَهُ فِيها مِنْ كُلِّ الثَّمَراتِ وَأَصابَهُ الْكِبَرُ وَلَهُ ذُرِّيَّةٌ ضُعَفاءُ فَأَصابَها إِعْصارٌ فِيهِ نارٌ فَاحْتَرَقَتْ كَذلِكَ يُبَيِّنُ اللهُ لَكُمُ الآْياتِ لَعَلَّكُمْ تَتَفَكَّرُونَ؛[1] آيا كسى از شما دوست دارد كه باغى از درختان خرما و انگور داشته باشد كه از زير آنها نهرها روان است، و براى او در آن [باغ] از هرگونه ميوهاى [فراهم] باشد، در حالى كه او را پيرى رسيده و فرزندانى خردسال دارد، [ناگهان] گردبادى آتشين بر آن [باغ] زند و [باغ يكسره] بسوزد؟ اينگونه، خداوند آيات [خود] را بر شما روشن مىگرداند، باشد كه شما بينديشيد.
بنابراين انسان بايد مراقب باشد تا با سركوفت زدن، تحقيركردن، زخم زبان زدن و انجام رفتارهاى آزاردهنده نسبت به كسانى كه به آنها انفاق كرده است، عمل خويش را باطل و بىاثر نسازد.
انفاق پنهانى يا انفاق آشكار؟
نكته ديگر در بحث انفاق اين است كه آيا انفاق را بايد علنى انجام داد يا سرّى و پنهانى؟ قرآن كريم در آيهاى به اين پرسش پاسخ داده و با بىاشكال دانستن انفاق علنى، انفاق مخفيانه و پنهانى را بهتر دانسته است:
إِنْ تُبْدُوا الصَّدَقاتِ فَنِعِمّا هِيَ وَإِنْ تُخْفُوها وَتُؤْتُوهَا الْفُقَراءَ فَهُوَ خَيْرٌ لَكُمْ؛[2] اگر صدقه ها را آشكار كنيد، اين كارِ خوبى است، و اگر آن را پنهان داريد و به مستمندان بدهيد، اين براى شما بهتر است.
علنى انجام دادن انفاق، يكى از مزايا و محسّناتش اين است كه موجب تشويق ديگران به اين كار مىشود و به سايرين الگو و سرمشق ارائه مىكند. ما خود در مساجد، تكايا و جلسات مذهبى نيز تجربه كردهايم كه براى جمعآورى پول جهت انجام كارهاى خير يك نفر بايد برخيزد و پيشقدم شود تا ديگران را نيز به مشاركت وادارد. اگر آن يك نفر بلند نشود و پيشنهاد نكند، سايرين خودبهخود كمتر انگيزه براى كمك كردن و پول دادن دارند و يا اصلا به كلى از اين مسأله غافلند. اما يك نفر كه اقدام مىكند ديگران نيز به