عملش را به ديگران نشان دهد و فرياد بزند كه: هاؤُمُ اقْرَؤُا كِتابِيَه. اما خداى رحمان اين امتياز را نيز براى فرد توبه‌كننده قائل مى‌شود و صفحه سياه مربوط به گناهان او را به كلى محو و نابود مى‌كند و فقط آن بخش نورانى و مربوط به اعمال صالحش را باقى نگاه مى‌دارد. به راستى آيا اين بشارتى بزرگ براى عاصيان و خطاكاران نيست؟!

حكمى عمومى براى توبه

سؤال ديگرى كه در اين‌جا مى‌تواند مطرح شود اين است كه آيا فقط توبه‌اى كه مربوط به اين گناهان خاص (شرك، قتل نفس و فحشا) باشد چنين اثرى دارد يا هر توبه‌اى اين نتايج را به دنبال مى‌آورد؟ آيه بعد پاسخ اين سؤال را روشن كرده است:

وَمَنْ تابَ وَعَمِلَ صالِحاً فَإِنَّهُ يَتُوبُ إِلَى اللهِ مَتابا؛[1] و هركس توبه كند و كار شايسته انجام دهد، همانا به سوى خداوند بازمى گردد.

اين آيه بيان مى‌دارد كه قاعده مذكور كلى است و هركس هر لغزش و گناهى كه مرتكب شده باشد، در صورتى كه توبه كند و عمل صالحى انجام دهد، راه بازگشت او به سوى خدا باز است و خداوند از سر رأفت و رحمت با او معامله خواهد كرد. البته در آيه قبل بحث «ايمان» را هم مطرح كرد و فرمود: «إلاّ مَنْ تابَ وَآمَنَ وَعَمِلَ يَتُوبُ إِلَى اللهِ مَتابا» است موفق گردد.

از مضمون حديثى كه از امام باقر(عليه السلام) نقل شده چنين برمى‌آيد كه وقتى بنده‌اى مرتكب گناهى مى‌شود، خداى متعال پيوسته انتظار مى‌كشد كه آن بنده چه وقت توبه مى‌كند و به سوى خداوند بازمى‌گردد. آرى، در حالى‌كه بنده با گناهش در واقع به خداوند پشت كرده و به شيطان روى نموده است، اما خداوند از دورى بنده‌اش ناراحت و نگران است و به انتظار نشسته كه چه وقت دوباره بازمى‌گردد! در اين روايت مى‌فرمايد: هنگامى كه بنده گناه‌كارى از گناه خود توبه مى‌كند خداوند به اندازه‌اى شاد مى‌شود كه حد ندارد. البته اين مطلب كه شادى خدا به چه معنا است، بايد در جاى خود توضيح داده شود، اما به هر حال تا اين تعبيرات نشود حقيقت مطلب براى ما انسان‌ها