مَثْوًى لَّهُم؛[1] و کساني که کافر شده‌اند، [در ظاهر] بهره مي‌برند و همان‌گونه که چهارپايان مي‌خورند، مي‌خورند، و[لي] جايگاه آن‌ها آتش است».

برخي با اين که از شعور، آگاهي و عقل برخوردار هستند، بودنشان حيواني است و رفتار آنان تنها با انگيزه‌هاي حيواني و براي تأمين خواسته‌ها و لذت‌هاي حيواني انجام مي‌گيرد. حيوان چون عقل و قدرت تشخيص ندارد و تکليفي متوجه آن نيست، در برابر رفتار خويش مسؤوليت ندارد و گناهي مرتکب نمي‌شود؛ اما انسان که خداوند او را از نعمت عقل و قدرت تشخيص برخوردار ساخته و او را از کرامت خلافت الهي بهره‌مند کرده است، اگر از وظيفه و مسؤوليت الهي و انساني خويش شانه خالي کند و بسان يک حيوان بي‌بهره از عقل و گرفتار غرايز و شهوات، رفتار کند؛ به تعبير ديگر، نعمت‌هاي الهي و از جمله نعمت هدايت را قدر نشناسد و ناسپاسي کند، گرفتار قهر و غضب الهي مي‌گردد و فرجام او جهنم است.

روشن شد که انسان داراي حرکت اختياري است و چون اين حرکت آگاهانه همراه با سختي‌ها و رنج است، مي‌توان حرکت در آيه شريفه و واژه «کادحٌ» را بر آن تطبيق داد.

نقد نظريه بعضي از عرفا درباره حرکت در آيه شريفه

بنابر آنچه گفتيم، منظور از حرکت در آيه مورد بحث، حرکت جوهري و